Bergepanzer 2 (Standard)
μετατροπή, 1/35
Στα 1962, και ενώ το Κύριο Άρμα Μάχης Leopard-1 βρισκόταν στα τελευταία στάδια της εξέλιξής του, ξεκίνησε ο σχεδιασμός ενός νέου Τεθωρακισμένου Οχήματος Περισυλλογής (ARV), βασισμένου στο σασί του Leopard-1 και με παρόμοια χαρακτηριστικά (ταχύτητα, ευκινησία, δυνατότητα διάβασης υδάτινου κωλύματος, ΠΒΧ-προστασία και ανθεκτικότητα). Τα πρώτα δύο πρωτότυπα οχήματα βγήκαν από το εργοστάσιο της Jung-Jungenthal στα 1964, ενώ η μαζική παραγωγή του (με το όνομα "Bergepanzer Standard" / "Bergepanzer-2") ξεκίνησε στα εργοστάσια της Atlas MaK Machinenbau GmbH (Κίελο), στα 1966. Τα πρώτα BPz-2 παραδόθηκαν στο Γερμανικό Ομοσπονδιακό Στρατό (Bundeswehr) το Σεπτέμβριο του 1966. Συνολικά κατασκευάστηκαν 700 BPz-2 που εξόπλισαν τους στρατούς της Γερμανίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Αυστραλίας, Καναδά, Δανίας, Ιταλίας, Νορβηγίας, Τουρκίας και Ελλάδας.
Από το 1981 μέχρι σήμερα ο Ελληνικός Στρατός έχει αποκτήσει 106 Leopard-1A4GR, 168 Leopard-1V (V=Verbeterd), 77 Leopard-1A5 και 33 Bergepanzer Standard. Τρέφοντας μια ιδιαίτερη λατρεία για αυτή την οικογένεια αρμάτων και έχοντας ήδη φτιάξει το, καταπληκτικό ομολογουμένως, κιτ του Leopard-1A4 της Italeri και το εξίσου καλό 1V της Revell με τα Ελληνικά «χρώματα», ήθελα να προσθέσω στη συλλογή μου και την ARV έκδοση της οικογένειας. Και εφόσον δεν υπήρχε στην αγορά κάποιο κιτ κάποιο κιτ μετατροπής, αποφάσισα να βουτήξω στα βαθειά νερά της ιδιοκατασκευής και να μετασκευάσω ένα
....Kampfpanzer Leopard-1 σε Bergepanzer
Την εποχή που ξεκίνησα τη μετατροπή, στην αγορά κυκλοφορούσαν 4 πλαστικά κιτ του Leopard-1 στην 1/35 κλίμακα: Το 1A4 της Heller (No.81126), το 1Α4 της Italeri (No.224), και τα 1Α1 (No.35064) και 1Α4 (No.35112) της Tamiya. Από τα 4 αυτά (τα 1Α1 και 1V της Revell δεν υπήρχαν ούτε σαν ιδέα) επέλεξα το κιτ της Italeri καθώς, κατά τη ταπεινή μου άποψη, τα κιτ της Tamiya και της Heller αποτελούσαν, και ακόμα αποτελούν, κακές επιλογές. Σε αντίθεση το κιτ της Italeri προσφέρει πολύ καλή λεπτομέρεια, είναι απόλυτα σωστό σε διαστάσεις, έχει τέλεια εφαρμογή και μετατρέπεται εύκολα σε BPz-2....
Από τα πρώτα στάδια της κατασκευής χώρισα το μοντέλο σε 3 «ενότητες»:
- Πήγμα,
- φτυάρι («πτύον σταθεροποίησης» κατά τη στρατιωτική ορολογία) και
- γερανός.
Το βασικό Berge-πήγμα
Το επάνω τμήμα του πήγματος κατασκευάστηκε από φύλλο πλαστικού πάχους 1 χιλ. Με βάση τα σχέδια του οχήματος (Bellona No.23) και χρησιμοποιώντας σαν οδηγό το BPz-2 της εταιρίας ROCO σε κλίμακα 1/87 (Νο.257), σχεδιάστηκαν σε μιλιμετρέ χαρτί τα απαραίτητα «πατρόν» για το κόψιμο των επίπεδων κομματιών του πήγματος και του γερανού.
Με οδηγό τα πατρόν κόπηκαν τα 13 συνολικά κομμάτια του πήγματος που συναρμολογήθηκαν επάνω στο κομμάτι #3 της Italeri (κάτω τμήμα του πήγματος). Για την ευθυγράμμιση των 13 κομματιών (πραγματικός εφιάλτης, χωρίς υπερβολή) καταναλώθηκαν αμέτρητες λωρίδες πλαστικού για ενισχύσεις και διορθώματα και τόνοι …υπομονής. Μόλις η κατασκευή σταθεροποιήθηκε, όλες οι ενώσεις γέμισαν με κυανοακρυλική κόλλα και τρίφτηκαν με βρεγμένο ντουκόχαρτο μέχρι να εξαφανιστεί και το τελευταίο ίχνος τους. Το γαζί από τις κολλήσεις έγινε με στόκο της Duro που σκαλίστηκε με τη μύτη μιας βελόνας.
Φτάνοντας στις δύο πλευρικές εξαγωγές αέρα/εξατμίσεις, τα κομμάτια #38 & 39 αποδείχθηκαν άχρηστα, καθώς τα Ελληνικά BPz-2 έχουν επίπεδες γρίλιες με κάθετα χωρίσματα. Τέλεια... Χωρίς πολλά -και ίσως ..ασέμνου περιεχομένου- λόγια, οι δύο γρίλιες κατασκευάστηκαν από το μηδέν. Συγκεκριμένα φτιάχτηκε μια από λωρίδες πλαστικού (μη ρωτάτε το πώς...) και έγιναν δύο αντίγραφα με RTV λάστιχο και ρητίνη. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τροποποιημένες οι γρίλιες από το κιτ της Tamiya ή της Revell (αρκεί να είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε το κιτ). Τέλος κόπηκε προσεκτικά το καπάκι του κινητήρα της Italeri και ...μεταμοσχεύθηκε στο νέο Berge-πήγμα, μαζί με το μεταλλικό πλέγμα της εισόδου αέρα, τον ανεμιστήρα (#32) και τις χειρολαβές (#46).
Οι θυρίδες του πήγματος (προσωπικού, ελέγχου και αποθήκευσης) χαράχτηκαν χρησιμοποιώντας το ανάλογο στένσιλ από σκληρό φύλλο χαλκού. Στην συνέχεια «ξυρίστηκαν» όλα τα εξαρτήματα που υπήρχαν επάνω στο κομμάτι #37 και μεταφέρθηκαν στις αντίστοιχες θέσεις στο Berge-πήγμα. Με τον ίδιο τρόπο «ξυρίστηκε» από το πύργο της Italeri (#120) το κάτω κομμάτι της θυρίδας του κυβερνήτη, το οποίο κολλήθηκε σε μια βάση, δανεική και ...αγύριστη από το κιτ μετατροπής του Γερμανικού M-48A2GA2 της LO-MODELS (No.3501). Το επάνω κομμάτι της θυρίδας, η βάση για το ΜG-3 πολυβόλο των 7.62 χιλ. (#129 & 147) και το καπάκι (#145 & 146) είναι της Italeri.
Το σύστημα ανάρτησης και οι τροχοί συναρμολογήθηκαν σύμφωνα με τις οδηγίες της Italeri (στάδια 1 & 2). Δεν τοποθετήθηκαν μόνο οι ερπύστριες, που έμειναν στην άκρη μέχρι το βάψιμο.
Το ...πτύον σταθεροποίησης
Το φτυάρι κατασκευάστηκε από 7 συνολικά κομμάτια φύλλου πλαστικού, σε διάφορα πάχη, πλάτη και μήκη... Για τη λεπίδα του φτυαριού χρησιμοποιήθηκε ένα κομμάτι πάχους 0.020¨ και διαστάσεων 21x96 χιλ. που κόπηκε στο κατάλληλο σχήμα αφού πρώτα, τυλιγμένο γύρω από μια μπουκάλα, βυθίστηκε σε βραστό νερό για πάρει κοίλο σχήμα. Στην πίσω επιφάνεια της λεπίδας, στο κάτω μέρος της, υπάρχει ένα μεταλλικό προφίλ ενίσχυσης σε σχήμα Π, με 22 παραλληλόγραμμες τρύπες (για να φεύγουν τα νερά;). #&*!!$@@!!... (Για λόγους προληπτικής λογοκρισίας η υπόλοιπη παράγραφος διαγράφεται...)
Ο γερανός
Ο γερανός ήταν από μόνος του ένα ξεχωριστό μοντέλο και η κατασκευή του τελικά αποδείχθηκε πιο δύσκολη απ' ότι έδειχνε στην αρχή. Χρησιμοποιήθηκαν και πάλι κομμάτια φύλλου πλαστικού, σε διάφορα πάχη, πλάτη και μήκη, ανάλογα με τη θέση του συγκεκριμένου κομματιού και τις πιέσεις που θα δεχόταν (το κομμάτι ή ...το νευρικό μου σύστημα.)
Η κατασκευή ξεκίνησε με τη περιστρεφόμενη βάση του γερανού: Κόπηκε ένας δίσκος διαμέτρου 33 χιλ. από φύλλο πλαστικού 0.080’’ και αφού στερεώθηκε στο ηλεκτρικό δράπανο (κατά κόσμον «τόρνος του φτωχού μοντελιστή») σκαλίστηκε στο επιθυμητό σχήμα. Στη συνέχεια κολλήθηκαν οι τρεις πλευρικές πλάκες της βάσης και προστέθηκαν 20 μπουλόνια επάνω σε βάσεις από πλαστικό σωλήνα.
Προχωρώντας στον βραχίονα του γερανού, κόπηκαν τα 5 κομμάτια του από λεπτό φύλλο πλαστικού 0.020’’, με τη βοήθεια των αντίστοιχων πατρόν. Για ακόμα μια φορά η ευθυγράμμιση τους αποδείχθηκε σκέτη ταλαιπωρία, καθώς τα πλευρικά ανοίγματα του μπράτσου δεν επέτρεπαν να κολληθούν ενισχύσεις στο εσωτερικό του. Οι υδραυλικές μπουκάλες του γερανού έγιναν από πλαστικό σωλήνα 6 χιλ. της Evergreen με έμβολα χάλκινα. Στη συνέχεια τορναρίστηκαν στο ηλεκτρικό δράπανο η (τριπλή) τροχαλία της άκρης του βραχίονα και η (τριπλή) τροχαλία του γάντζου. Η τελευταία κλείστηκε σε ένα κουτί σχήματος S που κατασκευάστηκε από 3 πλάκες πλαστικού στο ανάλογο σχήμα. Στην άκρη του κουτιού στερεώθηκε ένας γάντζος, σκαλισμένος σε 0.080’’ πλαστικό. Στο σημείο αυτό το βασικό Berge-πήγμα ήταν έτοιμο για να προστεθούν οι διάφορες λεπτομέρειες.
Λεπτομέρειες και πάλι λεπτομέρειες....
Έχοντας επιτέλους τελειώσει με το δύσκολο μέρος της όλης δουλειάς ξεκίνησα το γέμισμα των απέραντων άδειων λευκών επιφανειών του πήγματος με εργαλεία, δέστρες, στηρίγματα και χειρολαβές. Απόλαυση....
Το ξεκίνημα έγινε από τη μπροστινή πλευρά του πήγματος: Συγκεκριμένα μπήκε ένας μεντεσές και ένα μάνταλο στη θυρίδα για το συρματόσκοινο του βαρούλκου, 3 γάντζοι ρυμούλκησης (#49 & 50 της Italeri συν ένα αντίγραφο από ρητίνη), μια μονή τροχαλία με την ανάλογη βάση στήριξης της, το χαρακτηριστικό ασπίδιο με τη σφαιρική βάση για το MG3 πολυβόλο των 7.62 χιλ., δυο βάσεις για ανταλλακτικά πέδιλα ερπύστριας (στα δεξιά για ένα πέδιλο και στα αριστερά για δύο) και δυο προστατευτικές βάσεις τους προβολείς οδήγησης (#99 & 101) και τα μικρά φώτα νυχτερινής οδήγησης (#45). Οι δύο προβολείς οδήγησης του BPz-2 αφαιρούνται από τη βάση τους και ένας από αυτούς χρησιμοποιείται σαν κατευθυνόμενος προβολέας, στηριγμένος σε μια ειδική βάση-κολώνα δίπλα στη θυρίδα του διοικητή. Επιλέχτηκε ο δεξιός προβολέας οδήγησης, που έμεινε στην άκρη για αργότερα.
Στην αριστερή πλευρά του πήγματος, πρώτα βελτιώθηκαν οι δύο θυρίδες του πληρώματος που απέκτησαν μεντεσέδες και μάνταλους και στη συνέχεια προστέθηκαν 6 εκτοξευτές καπνογόνων (#162 & 171) σε μια βάση από φύλλο πλαστικού 0.010’’, ένας κρίκος ανύψωσης («κύκλιο ανυψώσεως» στη στρατιωτική ορολογία) (#66), μια σφύρα (#86), ένα κλειδί (#84), ο γρύλλος (#54), ένα πριόνι (#85), ένα μικρό τσεκούρι (#56), και δύο δίχαλα από σωλήνα Evergreen (με ...αφαιρούμενο πείρο ασφάλισης, αλήθεια λέω..)
Περνώντας στη δεξιά πλευρά του πήγματος, βελτιώθηκε η θυρίδα αποθήκευσης (μάνταλος με λουκέτο και μεντεσές) και προστέθηκαν ένας κρίκος ανύψωσης (#66), ένα τσεκούρι (#52), δύο φτυάρια (#51 & 82), ένα κλειδί (#65), ο συρματοκόφτης (#55) και μία αξίνα (#81).
Στην πίσω πλευρά του πήγματος συναρμολογήθηκε και κόλλησε στη θέση του το μεγάλο κουτί (εργαλείων;) της Italeri (#34, 67, 48 & 49), το ασφαλιζόμενο άγκιστρο ρυμούλκησης (#69), 4 ράβδοι ρυμούλκησης, 2 άγκιστρα ρυμούλκησης (#49 & 50), το χαρακτηριστικό Γερμανικό φως που χρησιμεύει στη νυχτερινή οδήγηση σε φάλαγγα (#35), 2 ανταλλακτικοί τροχοί υποστήριξης (αντίγραφα από ρητίνη του κομματιού #18) και ένας ανταλλακτικός οδηγός ερπύστριας (#72).
Φτάνοντας (ουφ..) στην οροφή του πήγματος, προστέθηκαν έξι περισκόπια οδήγησης (διαφανής πολυεστέρας) με το αντίστοιχο προστατευτικό τους (λωρίδα χαλκού), τρία στη μπροστινή και τρία στην πίσω θυρίδα του οδηγού. Το πανοραμικό περισκόπιο του τεχνίτη περισυλλογής «ξυρίστηκε» από τον πύργο της Italeri (#120) και μεταφέρθηκε στο Berge-πήγμα, αλλά με καινούργιο προστατευτικό από λωρίδα χαλκού. Δεξιά από τη θυρίδα του κυβερνήτη τοποθετήθηκε ο δεξιός προβολέα οδήγησης του οχήματος, επάνω σε μια βάση-κολώνα από πλαστικό σωλήνα με χειρολαβές από τεντωμένο πλαστικό και τις ανάλογες βίδες. Η βάση της κεραίας είναι Αμερικανικού τύπου (τα Ελληνικά BPz-2 είναι εξοπλισμένα με Αμερικάνικους ασυρμάτους αντί των Γερμανικών) και προήλθε από (βλέπε ...την κλαίει) το κιτ του M-113 της Tamiya. Αντικαταστάθηκε μόνο το πλαστικό ελατήριο με καινούργιο, φτιαγμένο από λεπτό χάλκινο σύρμα. Ο υποχρεωτικός στη Γερμανία κίτρινος φάρος προειδοποίησης έχει βάση από πλαστικό σωλήνα και διαφανές κάλυμμα τορναρισμένο από το κίτρινο πλαστικό χερούλι μια οδοντόβουρτσας (το οποίο σημειωτέον γυαλίστηκε με ...οδοντόπαστα). Το μεταλλικό κουτί για το δίχτυ παραλλαγής κατασκευάστηκε από λεπτό φύλλο πλαστικού 0.010’’ που αφού ζεστάθηκε, διαμορφώθηκε επάνω σε ένα ξύλινο καλούπι. Οι τρεις καθρέπτες οδήγησης του οχήματος (#42 συν ένα αντίγραφο από ρητίνη) απέκτησαν καινούργια μπράτσα και βάσεις στήριξης από χάλκινο σύρμα και τεντωμένο πλαστικό. Δεξιά και αριστερά από την εισαγωγή αέρα του κινητήρα τοποθετήθηκαν δύο επιπλέον βάσεις για ανταλλακτικά πέδιλα ερπύστριας (των δύο πέδιλων η καθεμία). Τελευταία κατασκευάστηκε η χαρακτηριστική τριγωνική βάση που έχουν τα BPz-2 επάνω στο καπάκι του κινητήρα, στην οποία επάνω μπορεί να στηριχτεί ένας ανταλλακτικός κινητήρας Leopard για μεταφορά ή επισκευή.
Βάψιμο και φθορά
Τα Ελληνικά BPz-2 παρελήφθησαν βαμμένα με μια τετράχρωμη παραλλαγή, με απότομο σβήσιμο των χρωμάτων ("hard-edged"). Το σχέδιο της παραλλαγής μοιάζει αρκετά με το αντίστοιχο Αμερικανικό MERDC για το Μ88 ARV. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται είναι ειδικού τύπου, που μειώνουν το θερμικό στίγμα του οχήματος στο υπέρυθρο, με αποχρώσεις που επίσης διαφέρουν από αυτές (Standard Army Camouflage Colours) που ορίζει ο Αμερικανικός κανονισμός. Συγκεκριμένα μόνο το Μαύρο (FS37038) παραμένει ίδιο ενώ ένα γκριζοπράσινο αντικαθιστά το Forest Green (FS34079), ένα καφέ σοκολατί το Field Drad (FS30118) και ένα ανοιχτό γκρι το Sand (FS30277).
Το μοντέλο, αφού καθαρίστηκε με οινόπνευμα, πρώτα ψεκάστηκε με ένα λεπτό στρώμα γκρίζου της Humbrol, που φανέρωσε διάφορες ατέλειες, μικρορωγμές και λοιπές ...αμαρτίες (ευτυχώς ελάχιστες). Αφού διορθώθηκαν με στόκο και βρεγμένο ντουκόχαρτο, ψεκάστηκε το βασικό γκριζοπράσινο χρώμα. Χρησιμοποιήθηκε το 67 της Revell (Grungrau RAL-7009), που η τέλεια ομοιότητα του με το πραγματικό γκριζοπράσινο του BPz-2 με έβαλε σε σκέψεις.... Για το καφέ σοκολατί χρησιμοποιήθηκε το 98 της Humbrol (Chocolate), ανοιγμένο με ελάχιστο matt άσπρο, ενώ για το ανοιχτό γκρι το 4Μ της Molak με λίγες σταγόνες από το 67 της Revell. Το μαύρο ήταν της Humbrol. Στο χρόνο που στέγνωνε το πήγμα βάφτηκαν οι ερπύστριες: Πρώτα ψεκάστηκαν με μαύρο satin και στη συνέχεια σκονίστηκαν με Dark Earth. Αφού στέγνωσαν, τα μεταλλικά μέρη τους περάστηκαν με ένα μείγμα Chrome Silver και Gunmetal της Μodelmaster (στεγνό πινέλο) ενώ τα λάστιχα με Dark Grey. Μια εβδομάδα αργότερα ακολούθησε και μια ελαφριά φθορά του οχήματος (αραιωμένο Burnt Umber και στεγνό πινέλο με ανοιχτότερες αποχρώσεις), τυπική για τα οχήματα που εμφανίζονται σε παρελάσεις. Τέλος, όλο το όχημα ψεκάστηκε με ένα ελαφρό στρώμα ματ βερνικιού της Revell.
Τα εθνόσημα και οι αριθμοί κυκλοφορίας έγιναν από λευκή χαλκομανία που μασκαρίστηκε και ψεκάστηκε με το 48 της Humbrol (Mediterranean Blue). Ο αριθμός «82851» δεν είναι τυχαίος, ανήκει σε ένα παλιό μου γνώριμο και βετεράνο των Παρελάσεων της 25ης Μαρτίου που, επί τρία τουλάχιστον χρόνια, τον θυμάμαι να περιμένει υπομονετικά «πελάτη», αραγμένος κοντά στου Μακρυγιάννη. Εναλλακτικό νούμερο είναι και το «85852». Η Κλάση Γεφυρώσεως (54 τόνοι) προήλθε από το Μ-48 της Tamiya.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος 15 του περιοδικού 'Modelling', τον Ιούνιο του 1992, αλλά σε πιο «μαζεμένη» και politically correct μορφή (πληθυντικοί ευγενείας και όλα τα παρεμφερή)... Συγκίνηση! Το πρώτο μου άρθρο...
© Δημήτρης Λαμπαδίτης